Model 1U yağ sıyırıcı ile soğutma ve yağlama sıvısındaki yabancı yağın uzaklaştırılmasıYabancı yağ ayırma ile soğutma-yağlama sıvısında daha uzun ömür
Büyük bir metal işleme işletmesinde yaklaşık 300 takım tezgâhı kullanılmaktadır. Her makine, kullanılan soğutma ve yağlama sıvısı için filtre sistemine sahip ayrı bir besleme tankına sahiptir. Paslanmaz çelik, çelik ve döküm parçalar gibi çok çeşitli malzemeler işlenmektedir.
Sorun:
Özellikle döküm parçaların işlendiği makinelerde kullanılan soğutma ve yağlama sıvısı; grafit, korozyon önleyici yağ, kızak yağı ve hidrolik yağı ile çok yoğun şekilde kirlenmektedir. Düşük özgül ağırlığından dolayı yağ, grafit ve mikro talaşlarla karışarak soğutma ve yağlama sıvısının yüzeyinde yüzmektedir. Bu nedenle soğutma ve yağlama sıvısı artık havadaki oksijenle yeterli temas kuramamaktadır. Bunun sonucunda, nispeten kısa bir kullanım süresinden sonra kullanılan soğutma ve yağlama sıvısındaki bakteri (mikrop) sayısı hızla artmış ve sıvının değiştirilmesi gerekmiştir.
Anaerobik mikroorganizmaların çoğalmasını sınırlamak ve böylece soğutma ve yağlama sıvısının ömrünü uzatmak için çeşitli sistemler kullanılmıştır. Yabancı yağ ile kirlenmeyen sistemlerde mikrop yükünün belirgin şekilde daha düşük olduğu görülünce, yabancı yağ tabakasını uzaklaştırarak soğutma ve yağlama sıvısının ömrünün uzatılması hedeflenmiştir.
Öncelikle kullanılan bant veya yuvarlak kayışlı yağ sıyırıcılar beklenen başarıyı göstermemiştir. Çalışma prensipleri nedeniyle bu yağ sıyırıcılarla yalnızca yaklaşık 20 cm çapında çok küçük bir alan yağsız tutulabilmiştir. Yüzeyde yüzen yağ grafit ve mikro talaşlarla çok yoğun şekilde kirlenmiş olduğundan, bu tabaka ek bir akış olmadan yağ sıyırıcıya doğru akamayacak kadar yoğun ve yapışkandır.
Başlangıçta mikrop yükünde kısa vadeli bir iyileşme kaydedilmiştir. Ancak yağın yoğun kirlenmesi nedeniyle kullanılan sistemlerde nispeten kısa bir kullanım süresinden sonra ilk arızalar ortaya çıkmıştır. Kullanılan plastik parçalar aşınma nedeniyle çok hızlı şekilde yıpranmıştır. Ayrıca sıyırıcılar ve tahliye boruları bölgesinde sürekli tıkanmalar meydana gelmiştir. Yağ veya emülsiyonla birlikte taşınan katı maddeler sıyırıcıların üzerinde yapışkan bir çamur tabakası oluşturarak akışı engellemiştir.
Çözüm: Model 1U yağ sıyırıcı
Kullanılan soğutma ve yağlama sıvısında daha fazla onarım ve sık değişimleri önlemek için öncelikle deneme amaçlı bir FRIESS Model 1U yağ sıyırıcı kullanılmıştır. Bu cihaz, bantlı, diskli veya kayışlı bilinen yağ sıyırıcılardan tamamen farklı bir çalışma prensibine sahiptir. Sonsuz bir yağ alma hortumu sıvı yüzeyinin büyük kısmında yüzmektedir.
Bu yağ alma hortumu, yağ sıyırıcı tarafından hareket ettirilir. Yüzeyde yüzen yağlar hortumun dış yüzeyine yapışır ve hortumla birlikte yağ sıyırıcıya çekilir. Yağ sıyırıcıdaki sıyırıcılar, hortumun yüzeyindeki yağı uzaklaştırır. Temiz hortum tekrar su yüzeyine aktarılır ve yeni yağı toplar. Sıyırıcılardan ayrılan yağ, kısa bir kanal aracılığıyla dikey olarak aşağıya hazır bekletilen bir toplama kabına akar.
Yağ alma hortumu havuz yüzeyinin tamamına ulaşır. Böylece yağ sadece noktasal olarak değil, geniş bir alandan uzaklaştırılır. Yağ alma hortumunun düzenli dönme hareketi sayesinde havuz yüzeyi de hafif bir dönme hareketine girer. Bu sayede çok viskoz, yapışkan yağlar veya tek tek gres parçacıkları da yağ alma hortumunun alım alanına girerek hortum tarafından taşınır. Böylece soğutma ve yağlama sıvısının yüzeyinde neredeyse yağsız ve temiz bir yüzey elde edilir.
Sıyırıcıların taşıdığı yağın dikey olarak aşağıya akabilmesi sayesinde yağ sıyırıcıda yapışma ve tıkanma güvenilir bir şekilde önlenir ve düzenli bakım gereksinimi ortadan kalkar. Yağ alma hortumuna temas eden yağ sıyırıcının tüm parçaları ya yüksek aşınma dayanımlı seramikten ya da sertleştirilmiş paslanmaz çelikten üretildiği için, soğutma ve yağlama sıvısındaki yoğun kir yüküne rağmen aşınma son derece düşüktür.
Sonuç:
Neredeyse yağsız yüzey sayesinde soğutma ve yağlama sıvısı artık sürekli olarak oksijenle temas hâlindedir. Mikrop yükü önemli ölçüde azaltılmıştır. Soğutma ve yağlama sıvısının ömrü birkaç haftadan 1 yıla kadar uzatılabilmiştir. Soğutma ve yağlama sıvısındaki yabancı yağ oranı %0,5’in altındadır. Daha önce gerekli olan yüzeyden sıvı çekme veya soğutma ve yağlama sıvısını değiştirme gibi sık işlemler büyük ölçüde azalmıştır. Yağ sıyırıcıda temizlik ve bakım çalışmaları artık yalnızca yılda bir kez, soğutma ve yağlama sıvısının değişimi sırasında gerekmektedir.
Böylece kullanılan FRIESS Model 1U yağ sıyırıcı için 6 aydan kısa bir amortisman süresi elde edilmiştir.
Özet:
- Soğutma ve yağlama sıvısının ömrü birkaç haftadan 1 yıla kadar uzatılabilmiştir.
- Yağ sıyırıcıda temizlik ve bakım çalışmaları artık yılda yalnızca bir kez gerekmektedir.
- Mikrop yükü önemli ölçüde azaltılmıştır.
- Kullanılan FRIESS Model 1U yağ sıyırıcı için 6 aydan kısa bir amortisman süresi.